41 lat temu, 27 marca 1983 r. zmarła Hanna Malewska polska pisarka, autorka powieści historycznych, członek Związku Walki Zbrojnej, żołnierz Armii Krajowej, w latach 1960–1973 redaktor naczelna miesięcznika „Znak”.
Hanna Malewska urodziła się 21 czerwca 1911 w Jordanowicach. Córka Bronisława Malewskiego i Jadwigi z d. Ciświckiej, córka chrzestna bp. Mariana Ryxa. W latach 1921–1929 uczyła się w Państwowym Gimnazjum Żeńskim im. Unii Lubelskiej w Lublinie. W październiku 1929 rozpoczęła studia polonistyczne i historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ze studiów polonistycznych zrezygnowała po roku nauki, natomiast studia historyczne ukończyła w 1933 pisząc u Aleksandra Kossowskiego pracę magisterską Pamiętniki Kardynała de Retz jako źródło historyczne.
W czasie studiów podjęła pierwsze próby pisarskie, otrzymując w 1931 nagrodę w konkursie pisma „Żołnierz Polski” za nowelę Cabrera . Debiutowała w 1933 roku „Wiosną grecką” poświęconą zamiłowaniom sportowym i filozoficznym Platona, za którą otrzymała nagrodę MWRiOP. Po ukończeniu studiów pracowała jako nauczycielka historii kolejno w szkole miejskiej w Niepołomicach i gimnazjum i liceum Krystyny Malczewskiej w Warszawie, gdzie zamieszkała w 1935. W 1936 otrzymała II nagrodę w konkursie wydawnictwa Książnica-Atlas organizowanym przez Polską Akademię Literatury za powieść Żelazna korona, której bohaterem był cesarz Karol V Habsburg. W sierpniu 1939 ukończyła kolejną powieść Kamienie wołać będą, której akcja osnuta jest wokół budowy katedry w Beauvais w XIII w. Jej druk uniemożliwił wybuch II wojny światowej.
W czasie okupacji uczyła na tajnych kompletach, była członkiem Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Służyła w Wydziale Łączności Konspiracyjnej Komendy Głównej AK, kierując w nim Biurem Szyfrów Zagranicznych. W latach 1943–1944 napisała powieść Żniwo na sierpie poświęconą C.K. Norwidowi. Brała udział w powstaniu warszawskim na Woli, a następnie na Starym Mieście. Opuściła miasto 3 października 1944 z ludnością cywilną. Służbę w AK zakończyła w stopniu kapitana. Za udział w powstaniu warszawskim została odznaczona Krzyżem Walecznych.
Po wojnie zamieszkała w Krakowie. W 1946 wydała Kamienie wołać będą (za którą w 1948 otrzymała nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka), a w 1947 Żniwo na sierpie. W latach 1945–1947 uczyła historii w Państwowym Liceum Handlowym w Krakowie. Współpracowała z „Tygodnikiem Powszechnym” w latach 1945-1953, od 1956 roku była w jego zespole redakcyjnym. W latach 1957-1973 pracowała jako redaktor naczelny miesięcznika „Znak”. W obu pismach opublikowała wiele artykułów, szkiców, esejów, tłumaczeń z angielskiego i francuskiego. W latach zawieszenia obu periodyków pracowała w archiwum w Kórniku. Wtedy powstała polemiczna wobec „Trylogii” H. Sienkiewicza powieść „Panowie Leszczyńscy” (1961,1985). Inne utwory to dyptyk powieściowy będący namysłem nad cywilizacją „Labirynt. LLW, czyli co może wydarzyć się jutro” (1971), powieściowa kronika – rodowód polskiej inteligencji „Apokryf rodzinny” (1965). Rozproszone po wielu rocznikach „Tygodnika Powszechnego” i „Znaku” teksty zebrano w książce „O odpowiedzialności i inne szkice. Wybór publicystyki (1945-1976)”. W innych oficynach wydała powieść biograficzną o Cyprianie Norwidzie „Żniwo na sierpie” (1947) oraz znakomitą powieść filozoficzno-historyczną „Przemija postać świata” (1954 i kilka wydań następnych), której akcja toczy się w VI w. po Chrystusie w chylącym się ku upadkowi Cesarstwie Rzymskim.
Po wznowieniu miesięcznika „Znak” w 1957 powróciła do jego redakcji, a w 1960 została redaktorem naczelnym pisma, zastępując Jacka Woźniakowskiego. Dla „Znaku” odkryła takich autorów jak Józef Tischner czy Henryk Elzenberg. Równocześnie publikowała również w „Tygodniku Powszechnym”, będąc także przejściowo członkiem jego redakcji. W 1959 opublikowała Opowieść o siedmiu mędrcach, poświęconą przedklasycznej Grecji, a w 1965 luźno opartą na dziejach własnej rodziny książkę Apokryf rodzinny. W 1967 była delegatem na III Światowy Kongres Apostolstwa Świeckich w Rzymie. W 1970 wydała swoją ostatnią książkę, w której połączyła dwie prace Labirynt i LLW, czyli co się może wydarzyć jutro. Utwory te były napisane w dwóch odmiennych stylach. Pierwszy, zbliżony do prozy poetyckiej, opisywał początki cywilizacji, akcja drugiego, mającego charakter dystopijnej powieści sensacyjnej, umieszczona była w przyszłości. W 1972 otrzymała nagrodę Fundacji Reinholda Schneidera z Hamburga. W 1973 przeszła na emeryturę i zrezygnowała z funkcji redaktora naczelnego „Znaku”.
Po przejściu na emeryturę wycofała się z działalności publicznej i publicystycznej. Była sygnatariuszką listu osób protestujących przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (tzw. List 59) (podpisała go w styczniu 1976). W 1978 roku podpisała deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. W ostatnich latach życia chorowała na gruźlicę. Zmarła na tę chorobę 27 marca 1983, została pochowana na cmentarzu parafialnym w Tyńcu.
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Hanna Malewska w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ